SG Radicale Gedachteloosheid: Hannah Arend over het kwaad in de 20ste eeuw door Peter Venmans February 28, 2006

Site

Toegang gratis, geen aanmelding nodig

Als er één filosoof is geweest die zich heeft beziggehouden met het Kwaad in de 20e eeuw dan is het wel Hannah Arendt. In ?The origins of Totalitarianism? beschrijft Arendt de aard van het totalitarisme als een systeem dat radicaal kwaad voortbrengt. Ze analyseerde het raderwerk waarin individuen functioneerden en vermalen werden. Toen ze in 1961 de mogelijkheid kreeg om een deel van het Eichmann-proces in Jeruzalem bij te wonen, veranderde haar perspectief als vanzelf. Niet langer het systeem maar het individu dat een functie binnen dit systeem vervulde kwam centraal te staan. Het proces bracht Arendt tot de controversiële formulering van de ?banaliteit van het kwaad?. De schrijftafelmoordenaar Eichmann bleek niet de duivel in persoon, zoals de aanklager conform de wens van premier Ben Goerion van Israël met veel retorische trucs wilde doen geloven. Eerder was hij een banale man die niet nadacht over wat hij aanrichtte. Wat verstond Arendt precies onder radicaal en banaal kwaad en wat is de relatie tussen beide?

Peter Venmans werkt als docent in het volwassenenonderwijs, schreef talloze essays, waaronder het met de ECI-prijs bekroonde 'Het gelijk van moeder Bovary' en is hij als recensent verbonden aan de 'Volkskrant' en 'De Morgen'. Onlangs schreef hij De ontdekking van de wereld. Over Hannah Arendt' (bij uitgeverij Atlas, 2005).